چین با پرتاب مجموعهای از ماهوارههای پیشرفته، گام بلندی در مسیر ساخت اولین ابررایانه فضایی جهان برداشت. این کشور ۱۲ ماهواره مجهز به فناوریهای محاسباتی هوشمند را به مدار زمین ارسال کرده تا زیرساختی برای پردازش دادهها بهصورت آنی در فضا ایجاد کند.
به گزارش رسانههای چینی، این ماهوارهها روز چهارشنبه به وقت محلی با استفاده از موشک لانگ مارچ ۲D از پایگاه فضایی جیوچوان پرتاب شدند. این ماهوارهها بخشی از پروژه «منظومه محاسباتی سهبدنه» هستند که توسط آزمایشگاه ژجیانگ در حال توسعه است. هدف این پروژه، ایجاد یک سیستم محاسباتی قدرتمند در مدار زمین با ظرفیت پردازشی ۱۰۰۰ پتافلاپس (یک کوینتیلیون عملیات در ثانیه) است. این توان پردازشی، قابلمقایسه با پیشرفتهترین ابررایانههای زمینی، مانند ابررایانه El Capitan در آمریکا با ظرفیت ۱.۷۲ کوینتیلیون عملیات در ثانیه، خواهد بود.
تحولی در پردازش دادههای فضایی
جاناتان مکداول، اخترشناس دانشگاه هاروارد، ایده ایجاد مراکز داده در مدار زمین را «جذاب و آیندهنگرانه» توصیف کرد. او توضیح داد:
«این مراکز میتوانند از انرژی خورشیدی بهره ببرند و گرمای تولیدی را به فضا منتقل کنند، که این امر مصرف انرژی و اثرات زیستمحیطی را کاهش میدهد.»
وی افزود که چین، آمریکا و اروپا در آینده ممکن است زیرساختهای مشابهی راهاندازی کنند و پرتاب اخیر چین، اولین آزمایش جدی برای یک منظومه محاسباتی هدفمند است.
هر یک از این ماهوارهها توانایی پردازش ۷۴۴ تریلیون عملیات در ثانیه را دارد و از طریق ارتباطات لیزری پرسرعت با نرخ انتقال داده ۱۰۰ گیگابیت در ثانیه به یکدیگر متصل هستند. این ماهوارهها همچنین به یک مدل هوش مصنوعی فضایی با ۸ میلیارد پارامتر مجهز شدهاند که قادر است دادههای خام ماهوارهای را مستقیماً در مدار پردازش کند. این سیستم برای کاربردهایی مانند ارتباطات لیزری بینمداری و رصدهای نجومی طراحی شده است.
بیشتر بخوانید:
- مانیتور Odyssey Ark سامسونگ با 900 دلار تخفیف در آمازون
- انویدیا تراشههای رده پایین را به چین میفرستد
- ASUS TUF Gaming T500: دسکتاپ گیمینگ با CPU لپتاپ و RTX 5060 Ti
چالشهای مصرف انرژی در زمین
بر اساس گزارش آژانس بینالمللی انرژی، تا سال ۲۰۲۶، مراکز داده در سراسر جهان ممکن است بیش از ۱۰۰۰ تراواتساعت برق مصرف کنند، معادل مصرف برق کل کشور ژاپن. همچنین، خنکسازی این مراکز به منابع آبی عظیمی نیاز دارد. برای مثال، گوگل در سال ۲۰۲۲ بیش از ۱۹.۷ میلیارد لیتر آب برای خنکسازی مراکز داده خود استفاده کرد. این موضوع، اهمیت توسعه زیرساختهای محاسباتی در فضا را بیش از پیش نشان میدهد.