تهران – هاریکا | در تازهترین پژوهش علمی انجامشده در ایران، ترکیبات جدیدی از عنصر روتنیم با هدف بررسی خواص ضدسرطانی سنتز و آزمایش شدهاند. این پروژه تحقیقاتی تحت عنوان «سنتز، شناسایی و بررسی فعالیت ضدسرطانی کمپلکسهای جدید روتنیم» به عنوان رساله دکتری مریم تقیزاده شول با راهنمایی دکتر هادی امیری رودباری و با حمایت مالی بنیاد ملی علم ایران (INSF) به پایان رسیده است.
این تحقیق با رویکردی نوآورانه در حوزه داروهای ضد سرطان فلزی انجام شده و تلاش دارد تا با بهرهگیری از خصوصیات منحصربهفرد فلز روتنیم، ترکیباتی با پتانسیل درمانی بالا و سمیت کمتر نسبت به داروهای رایج نظیر سیسپلاتین، معرفی کند.
چرا روتنیم؟
روتنیم یکی از فلزات گروه پلاتین است که در سالهای اخیر توجه زیادی را در زمینه درمان سرطان به خود جلب کرده است. مطالعات جهانی نشان میدهند که کمپلکسهای روتنیم قادرند به DNA سلولهای سرطانی متصل شده و فرآیند تکثیر غیرطبیعی آنها را متوقف کنند. این فلز همچنین دارای ویژگیهایی چون پایداری بالا، قابلیت اصلاح ساختاری و فعالیت انتخابی علیه سلولهای سرطانی است.
محورهای اصلی این پژوهش
در این طرح تحقیقاتی چند مرحله مهم دنبال شده است:
سنتز کمپلکسهای جدید روتنیم با لیگاندهای خاص
شناسایی ساختار شیمیایی و بررسی ویژگیهای فیزیکوشیمیایی این ترکیبات با استفاده از روشهایی چون طیفسنجی، آنالیز عنصر و کروماتوگرافی
ارزیابی فعالیت ضدسرطانی این ترکیبات در برابر ردههای مختلف سلولهای سرطانی انسانی مانند سرطان سینه و ریه
مقایسه سمیت سلولی این ترکیبات نسبت به داروهای ضد سرطان استاندارد
نتایج امیدوارکننده
طبق گزارشهای اولیه این پایاننامه، برخی از کمپلکسهای سنتز شده دارای فعالیت ضدتوموری قابلتوجهی بودهاند و توانستهاند در شرایط آزمایشگاهی رشد سلولهای سرطانی را مهار کنند، بدون آنکه آسیبی جدی به سلولهای سالم وارد سازند. این موضوع نشان میدهد که ترکیبات روتنیم میتوانند در آینده به عنوان جایگزینی کمخطرتر و مؤثرتر نسبت به داروهای فعلی وارد چرخه درمان شوند.
حمایت بنیاد ملی علم ایران
این پژوهش با پشتیبانی بنیاد ملی علم ایران (INSF) انجام شده که از جمله نهادهای اصلی در حمایت از تحقیقات بنیادی و کاربردی در کشور است. حمایت از پروژههایی با کاربرد بالقوه در حوزه سلامت عمومی، یکی از محورهای کلیدی فعالیت این نهاد محسوب میشود.
چشمانداز آینده
با توجه به نتایج امیدوارکننده بهدست آمده، ادامه تحقیقات در زمینه توسعه داروهای مبتنی بر روتنیم و انجام آزمایشهای بالینی در مراحل بعدی، میتواند افقهای نوینی در درمان سرطان در ایران و جهان بگشاید. چنین پژوهشهایی نهتنها در راستای ارتقای دانش بومی هستند، بلکه به توسعه درمانهای نوین با منشأ داخلی نیز کمک میکنند.