توسط : چین و پیشنهاد سازمان جهانی همکاری هوش مصنوعی: پاسخی به رقابت جهانی
چین در کنفرانس جهانی هوش مصنوعی (WAIC) 2025 در شانگهای، با پیشنهاد تأسیس «سازمان جهانی همکاری هوش مصنوعی» گامی جسورانه برای شکل‌دهی به آینده حکمرانی جهانی هوش مصنوعی برداشت. لی چیانگ، نخست‌وزیر چین، با اشاره غیرمستقیم به محدودیت‌های صادراتی آمریکا بر تراشه‌های پیشرفته، از خطر انحصاری شدن هوش مصنوعی توسط چند کشور و شرکت هشدار داد. این پیشنهاد، که احتمالاً مقر آن در شانگهای خواهد بود، تلاشی برای ترویج همکاری بین‌المللی، کاهش شکاف دیجیتال و حمایت از کشورهای در حال توسعه در بهره‌مندی از فناوری هوش مصنوعی است.
لی چیانگ در سخنرانی خود بر لزوم ایجاد چارچوبی جهانی با اجماع گسترده تأکید کرد و گفت که پراکندگی کنونی در حکمرانی هوش مصنوعی، به‌ویژه تفاوت در قوانین و مفاهیم نظارتی، مانع پیشرفت هماهنگ است. این اظهارات تنها چند روز پس از اعلام طرح کم‌مقررات دولت ترامپ برای حفظ برتری آمریکا در هوش مصنوعی مطرح شد، که نشان‌دهنده رقابت فزاینده بین دو اقتصاد بزرگ جهان است. چین با تمرکز بر هوش مصنوعی متن‌باز، وعده داده که فناوری‌های خود را با کشورهای جنوب جهانی به اشتراک بگذارد تا شکاف هوش مصنوعی را کاهش دهد.
این سازمان پیشنهادی، طبق گزارش شین‌هوا، به‌عنوان بستری برای هماهنگی استراتژی‌های توسعه، قوانین نظارتی و استانداردهای فنی عمل خواهد کرد. چین با تکیه بر مزیت‌های خود در هوش مصنوعی و موقعیت استراتژیک شانگهای، قصد دارد این شهر را به مرکز همکاری‌های جهانی تبدیل کند. این حرکت پاسخی به محدودیت‌های آمریکا، مانند کنترل صادرات تراشه‌های پیشرفته توسط شرکت‌هایی مثل انویدیا، و تلاش چین برای خودکفایی با توسعه سیستم‌های بومی توسط شرکت‌هایی مانند هواوی است.
کنفرانس WAIC 2025 با حضور بیش از ۱۰۰۰ نماینده از ۴۰ کشور، از جمله چهره‌هایی مثل جفری هینتون و اریک اشمیت، و شرکت‌هایی مانند هواوی، تسلا و آلفابت، نشان‌دهنده اهمیت جهانی این رویداد بود. چین همچنین از طریق ابتکاراتی مثل «طرح اقدام حکمرانی جهانی هوش مصنوعی» و حمایت از قطعنامه سازمان ملل برای همکاری در ظرفیت‌سازی هوش مصنوعی، بر تعهد خود به توسعه فراگیر تأکید کرده است. با این حال، برخی تحلیل‌گران معتقدند که این پیشنهاد ممکن است واکنشی به انزوای چین در ابتکارات غربی، مانند اصول OECD، باشد.
این پیشنهاد چین می‌تواند آینده هوش مصنوعی را تحت تأثیر قرار دهد، اما موفقیت آن به پذیرش جهانی و توانایی ایجاد اجماع در میان تفاوت‌های فرهنگی و سیاسی بستگی دارد. در حالی که رقابت بین چین و آمریکا شدت می‌گیرد، این سازمان می‌تواند به پلی برای همکاری‌های چندجانبه تبدیل شود یا به‌عنوان ابزاری برای پیشبرد منافع چین در جنوب جهانی دیده شود.
