کاهش ۲۵ درصدی واردات تجاری موبایل و جهش ۱۸۵ درصدی واردات مسافری در سال ۱۴۰۴

کاهش چشمگیر واردات تجاری موبایل و جهش بی‌سابقه واردات مسافری در سال ۱۴۰۴

آمارهای تجارت خارجی نشان‌دهنده تغییرات قابل توجهی در روند واردات گوشی‌ های موبایل در چهار ماهه نخست سال ۱۴۰۴ است. در حالی که واردات تجاری با کاهش چشمگیری مواجه شده، واردات مسافری رشد بی‌سابقه‌ای را تجربه کرده است. این تحولات پرسش‌هایی درباره سیاست‌های گمرکی، تعرفه‌ها و ساختار بازار موبایل در ایران ایجاد کرده است.

افت قابل توجه در واردات تجاری

بر اساس داده‌های رسمی، در چهار ماه ابتدایی سال گذشته، حدود ۳ میلیون و ۱۰ هزار دستگاه گوشی موبایل به ارزش ۶۷۴ میلیون دلار از طریق کانال‌های تجاری وارد کشور شد. اما در مدت مشابه سال ۱۴۰۴، این میزان به ۲ میلیون و ۱۷۳ هزار دستگاه با ارزش ۵۰۴ میلیون دلار کاهش یافته است. این ارقام نشان‌دهنده افت ۲۷.۷۹ درصدی در تعداد و ۲۵.۳۱ درصدی در ارزش واردات تجاری است. این کاهش می‌تواند ناشی از محدودیت‌های ارزی، تغییرات تعرفه‌ای یا سیاست‌های سختگیرانه‌تر برای واردات رسمی باشد.

جهش چشمگیر در واردات مسافری

در مقابل، واردات گوشی‌های موبایل از طریق رویه مسافری در چهار ماهه نخست سال ۱۴۰۴ رشد قابل توجهی داشته است. در سال ۱۴۰۳، تعداد ۱۱۸ هزار دستگاه به ارزش ۶۶ میلیون دلار به‌صورت مسافری وارد شده بود، اما این رقم در سال جاری به ۲۴۷ هزار دستگاه با ارزش ۱۸۸ میلیون دلار رسیده است. این آمار نشان‌دهنده رشد ۱۰۹.۳۴ درصدی در تعداد و ۱۸۵.۳۲ درصدی در ارزش این نوع واردات است. این افزایش چشمگیر می‌تواند به دلیل مزایای اقتصادی مسیر مسافری، مانند کاهش هزینه‌های گمرکی یا دور زدن محدودیت‌های تجاری، باشد.

عدم کمبود در بازار با وجود کاهش واردات تجاری

نکته جالب توجه این است که با وجود کاهش قابل ملاحظه در واردات تجاری، بازار داخلی با کمبود عرضه مواجه نشده است. این موضوع می‌تواند به عوامل مختلفی مرتبط باشد:

• رجیستری گوشی‌هایی که پیش‌تر به‌صورت غیررسمی وارد کشور شده بودند.
• افزایش استفاده از کانال‌های مسافری به‌عنوان جایگزین واردات تجاری.
• تغییر مسیر بخشی از واردات رسمی به رویه مسافری برای کاهش هزینه‌ها یا دور زدن مقررات.

تأثیر سیاست‌های گمرکی و تعرفه‌ای

کارشناسان معتقدند که بخشی از این تغییر الگو به سیاست‌های ارزی و تعرفه‌ای دولت مرتبط است. محدودیت‌های اعمال‌شده بر واردات گوشی‌های لوکس (بالای ۶۰۰ دلار) و کاهش سهمیه این کالاها، انگیزه استفاده از مسیر مسافری را به‌ویژه برای برندهایی مانند آیفون افزایش داده است. این سیاست‌ها ممکن است باعث شده باشد که واردکنندگان به‌جای مسیرهای رسمی، به کانال‌های مسافری روی بیاورند.

مقایسه با سال‌های گذشته

بر اساس گزارش‌ها، ارزش واردات گوشی در بهار ۱۴۰۴ به ۳۷۲ میلیون دلار رسید که نسبت به بهار ۱۴۰۳ حدود ۳۰ درصد کاهش و نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۵۰ درصد افت داشته است. این روند کاهشی در واردات تجاری نشان‌دهنده تغییر در الگوهای تأمین بازار است که نیاز به بررسی دقیق‌تر سیاست‌های وارداتی دارد.

پیامدهای تغییر الگوی واردات

افزایش سهم واردات مسافری می‌تواند تأثیرات دوگانه‌ای بر بازار داشته باشد. از یک سو، این روند به حفظ عرضه در بازار کمک کرده و از کمبود جلوگیری می‌کند. اما از سوی دیگر، نبود نظارت کافی بر قیمت‌گذاری و خدمات پس از فروش در این روش ممکن است به کاهش شفافیت و کیفیت خدمات منجر شود. تداوم این روند می‌تواند ساختار رسمی بازار را تضعیف کرده و در بلندمدت بر مصرف‌کنندگان و اقتصاد تأثیر منفی بگذارد.