اپل از شکایت انحصارطلبی DOJ دفاع کرد
اپل در پاسخ به شکایت وزارت دادگستری آمریکا (DOJ) در سال 2024، که این شرکت را به انحصارطلبی در بازار گوشی های هوشمند متهم کرده بود، دفاعیهای قاطع ارائه کرده است. این شکایت، که توسط DOJ و 20 ایالت و منطقه در دادگاه فدرال نیوجرسی ثبت شده، ادعا میکند که اپل با ایجاد محدودیتهای contractual و مسدود کردن دسترسی رقبا به ویژگیهای کلیدی آیفون، رقابتی ناعادلانه ایجاد کرده است. اپل در پاسخ رسمی خود که در 29 جولای 2025 ثبت شد، این اتهامات را رد کرده و استدلال میکند که DOJ درک نادرستی از اکوسیستم آیفون دارد. این پرونده اکنون وارد مرحله کشف مدارک شده و احتمالاً تا سال 2028 به دادگاه نهایی نمیرسد، اما پیامدهای آن میتواند آینده فناوری و رقابت در بازار گوشیهای هوشمند را شکل دهد.
وزارت دادگستری در شکایت خود بر پنج حوزه کلیدی تمرکز کرده است: سوپراپها، بازیهای ابری، پیامرسانهای متفرقه، ساعتهای هوشمند غیراپلی و کیفپولهای دیجیتال. اپل در دفاعیه خود تأکید کرده که این اتهامات بیاساس هستند. به گفته اپل، سوپراپها، مانند WeChat، که چندین عملکرد را در یک برنامه ادغام میکنند، نه تنها در اپ استور مجاز هستند، بلکه نمونههای متعددی از آنها در دسترس کاربران است. همچنین، بازیهای ابری از طریق مرورگر وب و اپلیکیشنهای تأییدشده در اپ استور قابل دسترسی هستند و اپل هیچگاه مانع آنها نشده است. در مورد پیامرسانهای متفرقه، اپل اشاره میکند که برنامههایی مانند واتساپ و تلگرام در میان کاربران آیفون محبوباند و هیچ محدودیتی برای استفاده از آنها وجود ندارد.
درباره ساعتهای هوشمند، اپل استدلال میکند که ساعتهای غیراپلی میتوانند به آیفون متصل شوند و از قابلیتهایی مانند تبادل داده پشتیبانی میکنند، ضمن اینکه این دسترسیها در حال گسترش است. برای کیفپولهای دیجیتال، اپل فناوری Tap to Pay را با مکانیزمهای امنیتی توسعه داده که به گفته این شرکت، از حریم خصوصی کاربران محافظت میکند، برخلاف ادعای DOJ که اپل دسترسی به تراشه NFC را محدود کرده است. اپل همچنین اعلام کرده که در حال پیادهسازی استاندارد RCS برای بهبود پیامرسانی بین پلتفرمهای iOS و اندروید است، که میتواند مشکلاتی مانند حبابهای سبز در iMessage را برطرف کند، اگرچه این اقدام با حفظ امنیت و حریم خصوصی کاربران انجام خواهد شد.
اپل در دفاعیه خود هشدار داده که پیروزی DOJ در این پرونده میتواند رقابت را تضعیف کرده و انتخاب مصرفکنندگان را محدود کند. این شرکت استدلال میکند که اکوسیستم بسته آیفون، که به دلیل یکپارچگی سختافزار و نرمافزار شناخته شده است، نهتنها به نفع کاربران است، بلکه امنیت و حریم خصوصی بینظیری را ارائه میدهد که رقبا نمیتوانند با آن رقابت کنند. اپل ادعا میکند که DOJ با تلاش برای اجبار این شرکت به باز کردن اکوسیستم خود، در واقع به دنبال تبدیل آیفون به محصولی مشابه دستگاههای اندرویدی است، که این امر میتواند ویژگیهای متمایزکننده آیفون را از بین ببرد. اپل همچنین به بازار جهانی اشاره کرده و گفته که با داشتن تنها 20 درصد از سهم بازار گوشیهای هوشمند در جهان، نمیتوان آن را انحصارگر دانست، بهویژه در مقایسه با فروش بالای گوشیهای اندرویدی.
DOJ در مقابل ادعا میکند که اپل با کنترل اکوسیستم خود، هزینههای بیشتری به مصرفکنندگان و توسعهدهندگان تحمیل کرده، نوآوری را سرکوب کرده و کاربران را به آیفون وابسته کرده است. برای مثال، این نهاد به محدودیتهای اپل در دسترسی به ویژگیهای کلیدی مانند NFC برای کیفپولهای دیجیتال و کاهش کیفیت پیامرسانی بین iOS و اندروید (مانند حبابهای سبز و ویدیوهای کمکیفیت) اشاره کرده است. DOJ همچنین معتقد است که اپل با محدود کردن عملکرد ساعتهای هوشمند غیراپلی و مسدود کردن سوپراپها و بازیهای ابری، مانع از رقابت عادلانه شده است. این نهاد مدعی است که اپل با این اقدامات، کاربران را در اکوسیستم خود قفل کرده و هزینههای تعویض به دستگاههای دیگر را افزایش داده است.
این پرونده، که سومین شکایت ضد انحصار DOJ علیه اپل از سال 2010 است، شباهتهایی با پرونده تاریخی ایالات متحده علیه مایکروسافت در دهه 1990 دارد. DOJ معتقد است که همانطور که آن پرونده راه را برای نوآوریهایی مانند آیفون هموار کرد، این شکایت نیز میتواند رقابت و نوآوری را در بازار گوشیهای هوشمند تقویت کند. بااینحال، اپل استدلال میکند که این مقایسه نادرست است، زیرا آیفون در بازاری رقابتی با شرکتهایی مانند سامسونگ و گوگل فعالیت میکند و مصرفکنندگان آزادند که به پلتفرمهای دیگر مهاجرت کنند. اپل همچنین به موفقیت اقتصادی اپ استور اشاره کرده و گفته که در سال 2022، این پلتفرم 1.1 تریلیون دلار درآمد برای توسعهدهندگان ایجاد کرده، که بیش از 90 درصد آن بدون کمیسیون به توسعهدهندگان رسیده است.
با ورود پرونده به مرحله کشف مدارک، اپل و DOJ اسناد، شهادتهای کارشناسی و اظهارات را مبادله خواهند کرد. این فرآیند ممکن است ماهها یا حتی سالها طول بکشد، و با توجه به پیچیدگیهای قانونی، احتمالاً تا سال 2028 به دادگاه نهایی نرسد. برخی تحلیلگران، مانند پروفسور ربکا هاو آلنزورث از دانشگاه وندربیلت، معتقدند که DOJ داستان منسجمی درباره تأثیرات ضد رقابتی اپل ارائه کرده، اما اثبات انحصار در بازار گوشیهای هوشمند، بهویژه با توجه به تصمیمات قبلی دادگاهها مانند پرونده Epic Games در سال 2021، چالشبرانگیز خواهد بود. از سوی دیگر، برخی کاربران در شبکههای اجتماعی مانند X نگرانیهایی درباره تأثیرات احتمالی این پرونده بر امنیت و حریم خصوصی آیفون مطرح کردهاند، در حالی که دیگران معتقدند رفع محدودیتها میتواند نوآوری و انتخاب مصرفکنندگان را افزایش دهد.
این پرونده نهتنها برای اپل، بلکه برای کل صنعت فناوری اهمیت دارد. در صورت پیروزی DOJ، ممکن است شاهد تغییراتی در نحوه عملکرد اپ استور، دسترسی به ویژگیهای سختافزاری مانند NFC، و حتی یکپارچگی پیامرسانی بین پلتفرمها باشیم. اما اپل هشدار داده که چنین تغییراتی میتواند امنیت کاربران را به خطر بیندازد و تجربه یکپارچهای که آیفون را متمایز کرده، از بین ببرد. با ادامه این نبرد حقوقی، نتایج آن میتواند نحوه طراحی و عرضه فناوریهای آینده را بازتعریف کند.