پیشنهادی برای واژه «گیفت» – هاریکا

‍ به گزارش هاریکا، در مطلب گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی آمده است: «آن قدیم‌ها که واژۀ «لاکچری» ورد زبان‌ها نبود و به‌دور از فضای مجازی دور هم خوش بودیم و فارسی را هم پاس می‌داشتیم، گاه در سفره‌های نذری و جشن‌ها هدایای کوچکی مانند آجیل تورپیچ و نواربسته یا خوراکی و بادکنکی می‌گرفتیم و سرخوش به خانه برمی‌گشتیم و «گیفت» را هم نمی‌شناختیم! در گذشتۀ دورتر، هدایای دریافتی از جشن و میهمانی را «دُلمه» می‌نامیدند که البته مفصل‌تر بود. عبدالله مستوفی (۱۲۵۷–۱۳۲۹) در شرح زندگانی من می‌نویسد: «گلوله‌های کوچکی از موم و عطریات ساخته و در جوف آن کاغذهای کوچکی که اسم خانه و یا ضیاع و عِقار یا بدرۀ زر یا غلام و کنیز… در آن‌ها ثبت و به امضای پیشکار صاحب عروسی رسیده بود گذاشته بودند، به حضار می‌داده یا بر سر عروس و داماد نثار می‌کردند… هرکس هرچه نصیبش می‌شد… دریافت می‌کرد… لفظ دلمۀ ترکی و معنای آن با غذایی که امروز به این اسم معروف است و با گلوله‌های هدیه و نثارِ عروسی… تطبیق می‌کند… این لغت هم، با اینکه معنای آن از رسوم ایران قدیم است، به قالب ترکی مصطلح شده».

استاد سعید نفیسی نیز در خاطرات خود، دربارۀ صدراعظم ناصرالدین‌ شاه، می‌گوید: «گاهی هم برای خودشیرینی در نزد شاه به میهمانان خود به‌اصطلاح دلمه می‌داد؛ یعنی سکه‌ای از طلا در کاغذی می‌پیچید و به هرکس که می‌خواست می‌داد». واژۀ دلمه برگرفته از مصدر «دولماق» به‌معنی «پُر شدن» است.
به نظر شما آیا امروز هم می‌توان این واژۀ قدیمی یا مشتقی از آن (مثلاً «دلمک») را نوگزیده و به‌جای گیفت استفاده کرد؟»

با استفاده از: سامانۀ جست‌وجوی دادگان فرهنگستان زبان و ادب فارسی؛ لغتنامه (دهخدا و همکاران)؛ فرهنگ آذربایجانی-فارسی (بهزاد بهزادی)

سمانه ملک‌خانی

انتهای پیام