توسط : بورس کالای ایران و راه اندازی ETF بیت کوین: گامی به سوی آینده مالی
بورس کالای ایران در اقدامی پیشگامانه اعلام کرده که قصد دارد صندوق قابل معامله در بورس (ETF) مبتنی بر بیت‌کوین را راه اندازی کند. اکبر فخاری، مدیر سامانه‌های ابزارهای نوین بورس کالا، در گفت و گو با خبرگزاری ایرنا اعلام کرد که این طرح بخشی از برنامه‌های راهبردی بورس برای ورود به حوزه بلاک‌چین و همگام‌سازی با تحولات جهانی بازارهای مالی است. این حرکت نه‌تنها نقطه عطفی برای بازار سرمایه ایران محسوب میشود، بلکه می‌تواند دریچه‌ای به سوی پذیرش گسترده‌تر رمزارزها در اقتصاد کشور بگشاید.
جزئیات طرح و اهداف آن
طبق گفته‌های فخاری، بورس کالای ایران از سال گذشته مطالعات گسترده‌ای را در زمینه بلاک‌چین آغاز کرده و کمیته‌ای تخصصی برای پیشبرد اهداف مرتبط با رمزارزها تشکیل داده است. این طرح در چند فاز اجرایی پیش خواهد رفت:
- توکنیزه کردن دارایی‌ها: تبدیل دارایی‌های فیزیکی و مالی به توکن‌های دیجیتال برای تسهیل معاملات و افزایش نقدشوندگی.
- صندوق ETF بیت‌کوین: راه‌اندازی صندوقی که قیمت بیت‌کوین را ردیابی می‌کند و به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد بدون نیاز به خرید مستقیم بیت‌کوین، در این دارایی سرمایه‌گذاری کنند.
- توسعه مشتقات رمزارزی: ایجاد ابزارهای مالی مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله مبتنی بر رمزارزها برای مدیریت ریسک و جذب سرمایه‌گذاران حرفه‌ای.
فخاری تأکید کرد که این اقدامات با هدف تنوع بخشی به ابزار های مالی و فراهم کردن بستری امن و قانونی برای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های نوظهور انجام میشود. ETF بیت کوین به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد بدون چالش‌های فنی نگهداری بیت کوین، مانند مدیریت کیف پول یا نگرانی‌های امنیتی، از نوسانات قیمتی این رمزارز بهره‌مند شوند. این صندوق تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار ایران فعالیت خواهد کرد و شفافیت و امنیت بیشتری نسبت به بازارهای غیرمتمرکز رمزارزی ارائه می‌دهد.
چرا ETF بیت‌کوین مهم است؟
صندوق‌های ETF بیت‌کوین در جهان، به‌ویژه پس از تأیید اولین ETF اسپات بیت‌کوین در آمریکا در ژانویه ۲۰۲۴، تأثیرات قابل‌توجهی بر بازار رمزارزها داشته‌اند. این صندوق‌ها با جذب سرمایه‌های کلان نهادی، نقدینگی بازار را افزایش داده و به کاهش نوسانات قیمتی بیت‌کوین کمک کرده‌اند. بر اساس گزارش‌ها، ETFهای بیت‌کوین در جهان تا کنون بیش از ۵۰ میلیارد دلار سرمایه جذب کرده‌اند، هرچند بخش عمده این سرمایه در ساختارهای مالی سنتی باقی مانده است. در ایران، راه‌اندازی چنین صندوقی می‌تواند:
- جذب سرمایه‌گذاران نهادی: نهادهایی مانند صندوق‌های بازنشستگی و شرکت‌های سرمایه‌گذاری که به دلیل محدودیت‌های قانونی نمی‌توانند مستقیماً بیت‌کوین خریداری کنند، از طریق ETF به این بازار دسترسی خواهند داشت.
- افزایش شفافیت و مشروعیت: نظارت سازمان بورس، ریسک‌های مرتبط با کلاهبرداری و پول‌شویی را کاهش می‌دهد.
- تنوع‌بخشی به پرتفوی: ETF بیت‌کوین می‌تواند شامل دارایی‌های دیگر مانند طلا یا سهام باشد، که ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد.
چالش‌ها و چشم انداز
اجرای این طرح نیازمند زیرساخت‌های فنی و قانونی پیچیده‌ای است. ایجاد بسترهای امن برای ذخیره‌سازی بیت‌کوین (مانند ذخیره‌سازی سرد)، هماهنگی با قوانین ضدپول‌شویی و دریافت مجوزهای لازم از سازمان بورس از جمله پیش‌نیازهای این پروژه هستند. فخاری اشاره کرد که این فرآیند به‌صورت تدریجی و با برنامه‌ریزی دقیق پیش خواهد رفت. همچنین، تجربه موفق بورس کالا در مدیریت بازارهای مشتقه و حراج‌های فیزیکی می‌تواند بستری مناسب برای اجرای این طرح فراهم کند.
با این حال، برخی کارشناسان معتقدند که ETF بیت‌کوین ممکن است با چالش‌هایی مانند مقاومت‌های فرهنگی، کمبود آگاهی عمومی و نوسانات ذاتی بازار رمزارزها مواجه شود. همچنین، همان‌طور که در بازارهای جهانی مشاهده شد، ورود ETFها ممکن است در کوتاه‌مدت به دلیل استراتژی «با شایعه بخر، با خبر بفروش» باعث نوسانات قیمتی شود، اما در بلندمدت می‌تواند سرمایه‌های کلان را به بازار تزریق کند.
آینده‌ای نو برای بورس ایران
راه‌اندازی ETF بیت‌کوین توسط بورس کالای ایران می‌تواند نقطه عطفی در تاریخ بازار سرمایه کشور باشد. این اقدام نه‌تنها ایران را در کنار کشورهایی مانند آمریکا، کانادا و هنگ‌کنگ قرار می‌دهد که ETFهای بیت‌کوین را پذیرفته‌اند، بلکه می‌تواند به توسعه ابزارهای مالی نوین و جذب سرمایه‌گذاران داخلی و حتی خارجی کمک کند. جهرمی، مدیرعامل بورس کالا، پیش‌تر اعلام کرده بود که بازار مالی و مشتقه در سال ۱۴۰۳ به ۲۵ درصد از کل معاملات بورس کالا رسیده و این روند در سال ۱۴۰۴ با تمرکز بر ابزارهای نوین ادامه خواهد یافت.
آیا این طرح می‌تواند بازار رمزارزها در ایران را متحول کند؟ موفقیت این پروژه به عوامل متعددی از جمله سرعت اجرا، پذیرش عمومی و ثبات قوانین بستگی دارد. با این حال، این حرکت نشان‌دهنده عزم جدی بورس کالای ایران برای همگام شدن با تحولات جهانی و باز کردن درهای جدیدی به روی سرمایه‌گذاران است.
