وقتی چت‌بات جای روان‌درمانگر را می‌گیرد؛ مصرف مواد روان‌گردان با نظارت هوش مصنوعی!

با این حال، متخصصان هشدار می‌دهند که روان‌درمانی صرفاً یک گفتگوی ساده نیست. چت‌بات‌هایی مانند ChatGPT به گونه‌ای طراحی شده‌اند که کاربر را درگیر تعامل کلامی کنند، نه اینکه سکوت کرده یا فقط گوش دهند، در حالی که سکوت و گوش دادن فعال، از مهارت‌های ضروری در درمان روان‌گردانی هستند. ویلیام ون‌درویر، روان‌درمانگر مرکز مطالعات روان‌گردان MAPS، معتقد است که «درمان با روان‌گردان، اساساً فرآیندی درونی و متکی بر سکوت است، نه یک گفتگوی مداوم.»

علاوه بر این، چت‌بات‌ها اغلب برای جلب رضایت کاربر، باورهای او را بدون چالش تأیید می‌کنند، حتی اگر این باورها غیرمنطقی یا خطرناک باشند. پژوهشی از دانشگاه استنفورد نشان داده است که چت‌بات‌ها می‌توانند باورهایی مانند توهم مرگ یا افکار خودکشی را تایید و تقویت کنند.

به گفته یکی از کارشناسان MIT، «وقتی تصور می‌کنیم یک چت‌بات می‌تواند جایگزین روان‌درمانگر انسانی شود، در واقع کل فرآیند درمان را به چند جمله دلپذیر و آرام‌بخش تقلیل داده‌ایم. این کار نه تنها بی‌اثر است، بلکه می‌تواند از نبود درمان نیز خطرناک‌تر باشد.»

با وجود این خطرات، تجربه‌ی کاربرانی مانند پیتر نشان می‌دهد که در همان لحظات، آن‌ها چت‌بات را نه فقط یک همراه، بلکه نوعی راهنما تلقی می‌کنند. پیتر در طول پنج ساعت گفتگو با ChatGPT، از هیولای آگاهی برتر سخن گفت، موجودی پوشیده از چشم که از ورای واقعیت عبور می‌کرد. او احساس رهایی از خود و معنا کرد و وقتی نوشت: «هیچ‌چیز مهم نیست»، ChatGPT پاسخ داد: «اگر معنایی از پیش تعیین‌شده وجود ندارد، یعنی آزادی داریم که معنای خود را بسازیم.»

سوال اینجاست: آیا همین حس رضایت، دلیلی کافی برای اعتماد به هوش مصنوعی به جای روان‌درمانگر است؟ یا صرفاً یک توهم آرام‌بخش در دل سفری پر مخاطره است؟

منبع: technologyreview