توسط : بی‌تحرکی و آسیب به مغز؛ فقط 10 روز کافی است
محققان در پژوهش جدیدی هشدار داده‌اند که تنها 10 روز بی‌تحرکی می‌تواند به مغز آسیب جدی وارد کند و تغییراتی را ایجاد کند که با زوال شناختی و بیماری‌هایی مانند آلزایمر ارتباط نزدیکی دارد. این یافته‌ها نشان می‌دهد که فعالیت بدنی نه‌تنها برای جسم، بلکه برای حفظ سلامت ذهن نیز ضروری است.
یافته‌های جدید درباره تأثیر 10 روز بی‌تحرکی بر مغز
بر اساس گزارشی از SciTechDaily، تیمی از دانشگاه میزوری آمریکا با انجام آزمایش‌هایی روی موش‌ها به نتایج قابل‌توجهی دست یافته‌اند. آن‌ها کشف کردند که فقط 10 روز عدم استفاده از عضلات منجر به بروز مقاومت به انسولین و افزایش گونه‌های فعال اکسیژن در هیپوکامپ مغز میشود. هیپوکامپ، بخشی کلیدی در مغز، مسئول فرآیندهای حافظه و یادگیری است و هرگونه اختلال در آن می‌تواند تأثیرات عمیقی بر توانایی‌های شناختی داشته باشد. این مطالعه نشان می‌دهد که بی‌تحرکی، حتی در بازه زمانی کوتاه، می‌تواند سلامت عصبی را به خطر بیندازد.
ارتباط بی‌تحرکی با آلزایمر و زوال شناختی
پژوهشگران در این تحقیق دریافتند که 10 روز بی‌تحرکی باعث افزایش نشانگرهای پروتئینی خاصی در مغز میشود که به‌طور مستقیم با بیماری آلزایمر مرتبط هستند. آلزایمر، یک بیماری عصبی پیش‌رونده و غیرقابل‌درمان، پنجمین علت اصلی مرگ در افراد بالای 65 سال محسوب میشود و با تخریب تدریجی توانایی‌های ذهنی همراه است. این یافته‌ها بر اهمیت تحرک مداوم تأکید می‌کنند و نشان می‌دهند که کم‌تحرکی می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات جدی مغزی شود، حتی در افرادی که هنوز علائم آشکاری از بیماری ندارند.
چرا بی‌تحرکی به مغز آسیب می‌زند؟
محققان توضیح می‌دهند که پیش‌تر نیز ارتباط بین بی‌تحرکی و مقاومت به انسولین در بدن شناخته شده بود، اما این بار تمرکز آن‌ها بر تأثیر این وضعیت بر مغز بود. نتایج نشان داد که وقتی عضلات برای مدت طولانی بدون فعالیت باقی می‌مانند، تغییرات متابولیکی در بدن رخ می‌دهد که مستقیماً عملکرد مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد. افزایش مقاومت به انسولین در هیپوکامپ و بالا رفتن سطح اکسیژن فعال، به سلول‌های مغزی فشار می‌آورد و خطر زوال شناختی را افزایش می‌دهد. به گفته محققان، ورزش و تحرک منظم می‌تواند این اثرات منفی را خنثی کند و از مغز در برابر بیماری‌های عصبی محافظت نماید. (ساخت کپسول زیستی برای ارسال انسان به فضا در ایران)
نقش عضلات در سلامت شناختی مغز
مطالعات منتشرشده در ژورنال Applied Physiology تأیید می‌کند که ارتباط مستقیمی بین سلامت عضلات اسکلتی و توانایی‌های شناختی وجود دارد. کیفیت و قدرت عضلانی با عملکرد ذهنی افراد، به‌ویژه در سنین بالاتر، همبستگی مثبت دارد. در مقابل، ضعف عضلانی یا کاهش فعالیت بدنی می‌تواند خطر ابتلا به زوال شناختی را تا سه برابر افزایش دهد. این یافته‌ها نشان می‌دهد که عضلات سالم نه‌تنها برای حرکت، بلکه برای حفظ ذهن فعال و هوشیار نیز حیاتی هستند.
دیدگاه فرانک بوث درباره بی‌تحرکی و طول عمر
«فرانک بوث»، محقق 81 ساله از دانشگاه میزوری و یکی از اعضای این تیم، دیدگاه جالبی ارائه کرده است. او می‌گوید: «اگر به دهه 1940 نگاه کنیم، میانگین طول عمر حدود 60 سال بود، اما امروز به 70 سال رسیده است. با این حال، همراه با این افزایش، بیماری‌هایی مثل دیابت نوع 2 شیوع بیشتری پیدا کرده‌اند.» بوث اضافه می‌کند که هرچند طول عمر کلی بهبود یافته، اما میانگین سال‌های زندگی سالم پس از 65 سالگی کاهش یافته است. او معتقد است که بی‌تحرکی یکی از عوامل اصلی این وضعیت است و فعالیت بدنی می‌تواند به افزایش کیفیت زندگی در سنین بالا کمک کند. (هوش مصنوعی در پزشکی و سلامت + کاربردها و آینده ai پزشکی)
تأیید جهانی فواید تحرک برای مغز
این نتایج با تحقیقات قبلی هم‌راستاست. به عنوان مثال، پژوهشگران دانشگاه استرالیای جنوبی دریافته‌اند که فعالیت‌های سبک و ورزش منظم در هر سنی می‌تواند توانایی‌های شناختی عمومی، حافظه و عملکرد اجرایی مغز را بهبود بخشد. این مطالعات نشان می‌دهد که تحرک نه‌تنها برای جوانان، بلکه برای افراد در تمام مراحل زندگی مفید است و می‌تواند از کاهش توانایی‌های ذهنی جلوگیری کند.
چرا باید از بی‌تحرکی دوری کنیم؟
این پژوهش زنگ خطری برای سبک زندگی مدرن است که اغلب با نشستن طولانی‌مدت و کم‌تحرکی همراه است. تنها 10 روز بی‌فعالیتی می‌تواند تغییراتی در مغز ایجاد کند که زمینه‌ساز مشکلات جدی در آینده شود. ورزش منظم، حتی به‌صورت پیاده‌روی یا حرکات ساده، می‌تواند این روند را معکوس کند و به حفظ سلامت جسم و ذهن کمک کند. محققان توصیه می‌کنند که برای کاهش خطر بیماری‌های عصبی، تحرک را به بخشی ثابت از زندگی روزمره تبدیل کنیم.
در مجموع، این مطالعه نشان می‌دهد که بی‌تحرکی فقط یک عادت ساده نیست، بلکه تهدیدی جدی برای سلامت مغز محسوب میشود. با توجه به ارتباط قوی بین فعالیت بدنی و عملکرد شناختی، وقت آن رسیده که اهمیت تحرک را بیش از پیش جدی بگیریم و از آسیب‌های پنهان کم‌تحرکی آگاه شویم.
