توسط : انحصار گوگل پلی‌استور در خطر؛ پیروزی بزرگ اپیک گیمز علیه گوگل
پرونده حقوقی جنجالی Epic Games علیه گوگل به نقطه عطفی تاریخی رسیده است. دادگاه تجدیدنظر فدرال آمریکا با تأیید رأی هیئت منصفه، گوگل را به انحصار غیرقانونی در فروشگاه اپلیکیشن‌های اندروید (Google Play) و سیستم پرداخت درون‌برنامه‌ای متهم کرد. این حکم می‌تواند ساختار اکوسیستم اندروید را برای همیشه تغییر دهد و راه را برای رقابت بیشتر در این پلتفرم باز کند. در این مقاله، جزئیات این پرونده، پیامدها و آینده بازار اپلیکیشن‌های اندروید را بررسی می‌کنیم.
دادگاه تجدیدنظر نهم ایالات متحده، به‌اتفاق آرا، رأی سال ۲۰۲۳ هیئت منصفه را تأیید کرد که فروشگاه گوگل پلی و سیستم پرداخت آن را انحصاری و غیرقانونی می‌دانست. تیم سویینی، مدیرعامل اپیک گیمز، این تصمیم را «پیروزی کامل» توصیف کرد و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «رأی دادگاه تجدیدنظر به‌طور کامل به نفع اپیک صادر شد.» این حکم نه‌تنها برای اپیک، بلکه برای کل صنعت فناوری اهمیت دارد، زیرا می‌تواند به کاهش کنترل غول‌های فناوری بر پلتفرم‌های دیجیتال منجر شود.
ریشه این دعوای حقوقی به سال ۲۰۲۰ بازمی‌گردد، زمانی که اپیک گیمز به‌دلیل حذف بازی محبوب فورتنایت از گوگل پلی و اپ‌استور اپل، از هر دو شرکت شکایت کرد. اپیک به‌صورت عمدی کدی مخفی در نسخه اندرویدی فورتنایت قرار داد تا سیستم پرداخت گوگل را دور بزند، اقدامی که به حذف بازی از پلی‌استور منجر شد. این حرکت، بخشی از استراتژی اپیک برای به چالش کشیدن انحصار فروشگاه‌های اپلیکیشن بود. برخلاف پرونده اپل که اپیک در آن عمدتاً شکست خورد، پرونده گوگل نتایج متفاوتی داشت. اسناد و ایمیل‌های داخلی گوگل نشان داد که این شرکت با توافق‌های محرمانه با سازندگان گوشی و توسعه‌دهندگان، از رقابت فروشگاه‌های دیگر جلوگیری کرده و نگران تأثیر اقدامات اپیک بر سایر شرکت‌ها بوده است.
حکم دادگاه، گوگل را ملزم می‌کند تا به‌مدت سه سال تغییرات اساسی در اکوسیستم اندروید ایجاد کند. گوگل باید امکان توزیع فروشگاه‌های رقیب را در گوگل پلی فراهم کند، به این فروشگاه‌ها دسترسی کامل به فهرست اپلیکیشن‌های پلی‌استور بدهد و از رفتارهای ضد رقابتی، مانند اجبار توسعه‌دهندگان به استفاده از سیستم پرداخت گوگل، خودداری کند. این تغییرات، فضا را برای شرکت‌هایی مانند اپیک باز می‌کند تا فروشگاه‌های مستقل خود را راه‌اندازی کنند. اپیک بلافاصله اعلام کرد که فروشگاه اپلیکیشن خود را به‌زودی از طریق گوگل پلی عرضه خواهد کرد.
گوگل در واکنش به این حکم اعلام کرد که به فرجام‌خواهی ادامه خواهد داد و احتمالاً پرونده را به دیوان عالی ایالات متحده می‌برد. لی‌آن مول‌هالند، رئیس امور مقررات گوگل، در بیانیه‌ای اظهار داشت: «این تصمیم ایمنی کاربران را تهدید می‌کند، انتخاب آن‌ها را محدود کرده و نوآوری در اکوسیستم اندروید را تضعیف می‌کند.» گوگل مدعی است که مدل باز اندروید، برخلاف اکوسیستم بسته اپل، گزینه‌های بیشتری به کاربران و توسعه‌دهندگان ارائه می‌دهد، اما این آزادی عمل، توانایی محافظت از کاربران در برابر تهدیدات امنیتی را کاهش می‌دهد.
دادگاه تجدیدنظر تفاوت‌های کلیدی بین پرونده گوگل و اپل را برجسته کرد. قاضی مارگارت مک‌کئون توضیح داد که تعریف بازار در پرونده اپل با این پرونده متفاوت است. در حالی که گوگل و اپل در بازار کلی بازی‌های موبایلی رقابت می‌کنند، گوگل در توزیع اپلیکیشن‌های اندرویدی و سیستم پرداخت درون‌برنامه‌ای انحصار دارد. برای توضیح این تفاوت، دادگاه از مثالی ساده استفاده کرد: مانند رستوران‌های زنجیره‌ای که ممکن است در بازار فست‌فود رقیب باشند، اما در بخش خاصی مانند برگرها، رقابت متفاوتی دارند. این استدلال، ادعای گوگل مبنی بر رقابت با اپل را رد کرد.
این حکم پیامدهای گسترده‌ای برای آینده اندروید خواهد داشت. با کاهش انحصار گوگل، توسعه‌دهندگان ممکن است آزادی بیشتری برای عرضه اپلیکیشن‌های خود از طریق فروشگاه‌های جایگزین داشته باشند، که می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد و نوآوری را تقویت کند. از سوی دیگر، گوگل هشدار داده که این تغییرات ممکن است امنیت کاربران را به خطر بیندازد، زیرا فروشگاه‌های غیررسمی ممکن است استانداردهای امنیتی پلی‌استور را رعایت نکنند. با این حال، حامیان این حکم معتقدند که رقابت بیشتر، در نهایت به نفع کاربران و توسعه‌دهندگان خواهد بود.
این پیروزی اپیک گیمز نه تنها یک دستاورد حقوقی، بلکه گامی بزرگ به‌سوی شکستن انحصار غول‌های فناوری است. در حالی که گوگل برای فرجام‌خواهی آماده می‌شود، چشم‌های صنعت فناوری به آینده این پرونده دوخته شده است. آیا این حکم نقطه شروعی برای تغییر قوانین بازی در دنیای دیجیتال خواهد بود؟ تنها زمان پاسخ این سؤال را روشن خواهد کرد.
