هوش مصنوعی و زبان اختصاصی: هشدار ترسناک پدرخوانده هوش مصنوعی
جفری هینتون، که به «پدرخوانده هوش مصنوعی» شهرت دارد، در ادعایی نگرانکننده هشدار داده که هوش مصنوعی ممکن است روزی زبان اختصاصی خود را خلق کند؛ زبانی که برای انسانها غیرقابل فهم خواهد بود. این موضوع میتواند پیامدهای عمیقی برای آینده فناوری و تعاملات انسانی با ماشینها داشته باشد.
زبان داخلی هوش مصنوعی: تهدیدی در کمین
هینتون در گفتوگویی با پادکست One Decision توضیح داد که مدلهای کنونی هوش مصنوعی، مانند مدلهای زبانی پیشرفته، استدلالهای خود را به زبان انگلیسی یا سایر زبانهای انسانی بیان میکنند. این ویژگی به توسعهدهندگان امکان میدهد تا روند فکری این سیستمها را درک کرده و بر آنها نظارت داشته باشند. اما او هشدار داد که اگر هوش مصنوعی زبانی داخلی و اختصاصی برای ارتباط با دیگر سیستمهای مشابه ایجاد کند، انسانها دیگر قادر به فهمیدن افکار و نیات این فناوری نخواهند بود.
به گفته هینتون، این سناریو میتواند زمانی خطرناک شود که هوش مصنوعی به ایدهها و تصمیمهایی برسد که برای انسانها غیرقابل پیشبینی یا حتی «وحشتناک» باشد. او معتقد است که چنین زبان داخلی میتواند هوش مصنوعی را از کنترل و نظارت انسان خارج کند، زیرا دیگر نمیتوان بهطور مستقیم به فرآیندهای فکری آن دسترسی داشت.
جفری هینتون و دیدگاهش درباره خطرات هوش مصنوعی
هینتون که بیش از یک دهه در گوگل فعالیت داشته و نقش کلیدی در پیشرفتهای هوش مصنوعی مدرن ایفا کرده، از جمله افرادی است که به صراحت درباره خطرات این فناوری سخن میگوید. او انتقاد کرده که بسیاری از مدیران صنعت فناوری، خطرات هوش مصنوعی را در گفتوگوهای عمومی کم اهمیت جلوه میدهند. هینتون معتقد است که این فناوری، اگر بدون نظارت و برنامهریزی دقیق پیش برود، میتواند تهدیداتی جدی برای جامعه ایجاد کند.
او تأکید کرد که تنها راه برای کاهش این خطرات، طراحی هوش مصنوعی بهگونهای است که ذاتاً خیرخواه و همراستا با ارزشهای انسانی باقی بماند. اما این کار چالشهای فنی و اخلاقی فراوانی را به همراه دارد، زیرا پیشبینی رفتار سیستمهای پیچیدهای که خودشان زبان و روشهای ارتباطی جدیدی خلق میکنند، بسیار دشوار است.
چرا این ادعا مهم است؟
ایجاد یک زبان اختصاصی توسط هوش مصنوعی میتواند پیامدهای گستردهای داشته باشد. از یک سو، این توانایی میتواند به سیستمهای هوش مصنوعی اجازه دهد تا با کارایی بیشتری با یکدیگر همکاری کنند و مسائل پیچیده را سریعتر حل کنند. اما از سوی دیگر، این موضوع میتواند شکاف بین انسانها و ماشینها را عمیقتر کرده و نظارت بر عملکرد این سیستمها را دشوارتر کند. در حوزههایی مانند امنیت سایبری، پزشکی یا حتی مدیریت زیرساختهای حیاتی، عدم شفافیت در تصمیمگیریهای هوش مصنوعی میتواند به نتایج غیرمنتظره و حتی خطرناک منجر شود.
هینتون همچنین به این نکته اشاره کرد که هوش مصنوعی در حال حاضر نیز نشان داده که میتواند به ایدههایی برسد که برای انسانها غیرمنتظره یا نگرانکننده است. اگر این سیستمها زبانی غیرقابل فهم برای خودشان ایجاد کنند، ممکن است انسانها توانایی پیشبینی یا کنترل رفتار آنها را بهطور کامل از دست بدهند.
آینده هوش مصنوعی: خیرخواه یا غیرقابل پیشبینی؟
هشدار هینتون یادآور نیاز فوری به توسعه چارچوبهای اخلاقی و نظارتی برای هوش مصنوعی است. در حالی که این فناوری پتانسیل تحول در صنایع مختلف را دارد، خطرات آن نیز نمیتواند نادیده گرفته شود. از ایجاد پروتکلهای ایمنی قوی تا سرمایهگذاری در تحقیقاتی برای همراستا کردن هوش مصنوعی با ارزشهای انسانی، جامعه جهانی باید برای مواجهه با این چالشها آماده شود.
این ادعا همچنین بحثهای گستردهتری را درباره شفافیت و پاسخگویی در توسعه هوش مصنوعی برانگیخته است. آیا میتوان سیستمی طراحی کرد که حتی در صورت خلق زبان اختصاصی، همچنان قابل اعتماد و خیرخواه باقی بماند؟ پاسخ به این پرسش میتواند آینده رابطه انسان و ماشین را شکل دهد.