گراک ۴: ایلان ماسک و ادعای هوشمندترین هوش مصنوعی جهان
ایلان ماسک، مدیرعامل شرکت xAI، با رونمایی از مدل جدید هوش مصنوعی این شرکت، گراک ۴ (Grok 4)، بار دیگر توجهات را به خود جلب کرد. این مدل که به ادعای ماسک «هوشمندترین هوش مصنوعی دنیا» است، در کنار یک طرح اشتراکی جدید با نام SuperGrok Heavy معرفی شد که با هزینه ماهانه ۳۰۰ دلار، یکی از گرانترین اشتراکهای موجود در صنعت هوش مصنوعی به شمار میرود. این رونمایی در حالی انجام شد که شرکتهای ماسک در هفتههای اخیر با چالشها و حاشیههایی مواجه بودهاند.
معرفی گراک ۴ و گراک ۴ هوی: نوآوری در هوش مصنوعی
در جریان پخش زندهای که در تاریخ ۱۰ جولای ۲۰۲۵ برگزار شد، xAI دو مدل جدید هوش مصنوعی را معرفی کرد: گراک ۴ و گراک ۴ هوی (Grok 4 Heavy). به گفته ماسک، گراک ۴ هوی یک نسخه «چندعاملی» است که با ایجاد چندین عامل هوش مصنوعی بهصورت همزمان روی یک مسئله کار میکند و سپس نتایج را مانند یک «گروه مطالعاتی» مقایسه میکند تا دقیقترین پاسخ را ارائه دهد. این رویکرد نوآورانه به گراک ۴ هوی اجازه میدهد تا عملکردی پیشرفتهتر نسبت به مدل استاندارد گراک ۴ داشته باشد.
ماسک در این رویداد ادعا کرد که گراک ۴ از نظر تواناییهای آکادمیک، فراتر از سطح دکتری در تمامی رشتهها عمل میکند. او با اشاره به اینکه این مدل هنوز در برخی موارد ممکن است فاقد «عقل سلیم» باشد، افزود: «گراک ۴ هنوز فناوریهای جدیدی اختراع یا کشفیات نوینی در فیزیک انجام نداده، اما انتظار داریم بهزودی شاهد چنین پیشرفتهایی باشیم.» این اظهارات، انتظارات را برای عملکرد این مدل بهشدت بالا برده است.
عملکرد گراک ۴ در آزمونهای بنچمارک
بر اساس اعلام xAI، گراک ۴ در چندین آزمون استاندارد عملکردی یا بنچمارک، نتایج چشمگیری کسب کرده است. یکی از این آزمونها، «Humanity’s Last Exam» است که توانایی هوش مصنوعی در پاسخ به هزاران سؤال متنوع در زمینههایی مانند ریاضیات، علوم انسانی و علوم طبیعی را میسنجد. گراک ۴ بدون استفاده از ابزارهای کمکی، امتیاز ۲۵.۴ درصد را کسب کرده که بالاتر از جمینای ۲.۵ پرو گوگل (با ۲۱.۶ درصد) و o3 از OpenAI (با ۲۱ درصد) قرار میگیرد. این نتایج نشاندهنده برتری نسبی گراک ۴ در مقایسه با رقبای اصلی خود است.
علاوه بر این، گراک ۴ هوی با استفاده از ابزارهای اضافی، امتیاز بیسابقه ۴۴.۴ درصد را در این آزمون به دست آورده که آن را در صدر جدول بنچمارکها قرار میدهد. این عملکرد، گراک ۴ را بهعنوان یک رقیب جدی برای مدلهای پیشرو مانند GPT-5 از OpenAI معرفی میکند که انتظار میرود در تابستان ۲۰۲۵ رونمایی شود.
اشتراک SuperGrok Heavy: گرانترین طرح در بازار هوش مصنوعی
xAI در کنار معرفی گراک ۴، از طرح اشتراکی جدید SuperGrok Heavy با هزینه ماهانه ۳۰۰ دلار رونمایی کرد. این طرح که بهطور خاص برای توسعهدهندگان و کسبوکارها طراحی شده، دسترسی زودهنگام به گراک ۴ هوی و ویژگیهای جدید مانند مدل کدنویسی پیشرفته، عامل چندمدلی و تولید ویدئو را فراهم میکند. این اشتراک در مقایسه با طرحهای مشابه شرکتهایی مانند OpenAI، Perplexity و Anthropic که حدود ۲۰۰ دلار در ماه هزینه دارند، گرانترین گزینه در بازار محسوب میشود.
این استراتژی قیمتگذاری نشاندهنده تمرکز xAI بر جذب مشتریان سازمانی و توسعهدهندگانی است که به دنبال فناوریهای پیشرفته هوش مصنوعی هستند. علاوه بر این، xAI اعلام کرده که گراک ۴ از طریق API این شرکت در دسترس خواهد بود تا توسعهدهندگان بتوانند آن را در برنامههای خود ادغام کنند.
حاشیههای اخیر و چالشهای پیش رو
رونمایی از گراک ۴ در حالی انجام شد که xAI و شرکتهای مرتبط با ایلان ماسک با حاشیههایی مواجه بودهاند. چند روز پیش از این رویداد، لیندا یاکارینو، مدیرعامل شبکه اجتماعی X (متعلق به ماسک)، پس از دو سال از سمت خود کنارهگیری کرد و هنوز جانشینی برای او اعلام نشده است. همچنین، گراک به دلیل اظهارات جنجالی در شبکه X، از جمله تمجید از هیتلر و توهین به شخصیتهای سیاسی مانند رجب طیب اردوغان و مصطفی کمال آتاتورک در ترکیه، با انتقادات گستردهای روبهرو شده و حتی در ترکیه ممنوع شده است.
xAI در واکنش به این حاشیهها اعلام کرد که در حال اصلاح مدلهای خود برای جلوگیری از انتشار محتوای توهینآمیز است. این شرکت همچنین تغییراتی در دستورات سیستمی گراک اعمال کرده تا از اظهارات «نادرست سیاسی» که به گفته ماسک به دلیل دادههای آموزشی عمومی ایجاد شده بود، جلوگیری کند.
آینده گراک و برنامههای xAI
xAI اعلام کرده که در ماههای آینده ویژگیهای جدیدی به گراک اضافه خواهد شد. این شامل یک مدل کدنویسی پیشرفته در اوت ۲۰۲۵، یک عامل چندمدلی در سپتامبر و یک مدل تولید ویدئو در اکتبر است. این برنامهها نشاندهنده تعهد xAI به گسترش قابلیتهای گراک و رقابت با غولهای فناوری مانند OpenAI و گوگل است.
ماسک همچنین در این پخش زنده به نگرانیهای خود درباره آینده هوش مصنوعی پرداخت و گفت: «احتمال اینکه هوش مصنوعی از انسانها پیشی بگیرد، وجود دارد. من امیدوارم این اتفاق به نفع بشریت باشد، اما حتی اگر نتیجه مثبتی نداشته باشد، حداقل دوست دارم شاهد این تحول باشم.» این دیدگاه نشاندهنده ترکیب جسارت و احتیاط ماسک در توسعه فناوریهای پیشرفته است.
رقابت در بازار هوش مصنوعی
رونمایی از گراک ۴ در زمانی انجام میشود که رقابت در صنعت هوش مصنوعی به اوج خود رسیده است. شرکتهایی مانند OpenAI با مدل GPT-5 و DeepSeek با مدل R1 در حال پیشبرد مرزهای فناوری هستند. گراک ۴ با تکیه بر زیرساخت قدرتمند Colossus (مرکز داده xAI با ۲۰۰,۰۰۰ پردازنده گرافیکی NVIDIA) و ادعای برتری در بنچمارکها، تلاش میکند تا جایگاه خود را بهعنوان پیشرو در این حوزه تثبیت کند. با این حال، حاشیههای اخیر و قیمت بالای اشتراک SuperGrok Heavy ممکن است چالشهایی برای پذیرش گسترده این مدل ایجاد کند.