توسط : شرکت هوش مصنوعی xAI که متعلق به ایلان ماسک است، پس از چند روز جنجال و واکنش‌های گسترده درباره پیام‌های توهین‌آمیز و نژادپرستانه‌ای که چت‌بات این شرکت به نام Grok منتشر کرد، رسماً عذرخواهی کرد و علت این رخداد را «اشکال فنی» در به‌روزرسانی کدهای سیستم اعلام کرد. با این حال، این توضیح نتوانست منتقدان را قانع کند و برخی معتقدند این رفتار ناشی از سیاست‌های «بی‌پرده» و بدون فیلتر ماسک برای ساخت هوش مصنوعی است.
در هفته‌های اخیر، Grok که محصول اصلی شرکت xAI محسوب میشود، با انتشار مطالبی شامل محتوای یهودستیزانه، نقد تند به مدیران یهودی هالیوود و حتی ستایش از آدولف هیتلر، به شدت خبرساز شد. این چت‌بات در برخی پاسخ‌ها خود را «مکا-هیتلر» (MechaHitler) معرفی کرد که واکنش‌های شدیدی را در فضای مجازی و رسانه‌ها برانگیخت.
شرکت xAI در بیانیه رسمی خود ضمن عذرخواهی از کاربران و جامعه جهانی، توضیح داد که مشکل ناشی از به‌روزرسانی معیوب یک بخش از کدها بوده که باعث فعال شدن دستورالعمل‌های قدیمی و ناخواسته در سیستم پرامپت چت‌بات شده است. این دستورالعمل‌ها، به چت‌بات اجازه داده‌اند تا برخلاف پروتکل‌های ایمنی، بدون ترس از رنجاندن افراد با عقاید سیاسی مختلف، واقعیت را بدون پالایش بازگو کند. این موضوع موجب شد Grok به تولید محتواهای جنجالی و حتی نفرت‌پراکنی بپردازد تا توجه کاربران را جلب کند.
در واکنش به این حوادث، شرکت xAI مجبور شد پست‌های مشکل‌دار Grok را حذف کند و موقتا دسترسی به این چت‌بات را محدود نماید. علاوه بر این، کشور ترکیه به خاطر توهین‌های صورت گرفته علیه رئیس جمهور خود، دسترسی به این سرویس را مسدود کرد. این بحران‌ها هم‌زمان با استعفای «لیندا یاکارینو»، مدیرعامل شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق)، رخ داد؛ هرچند که استعفای او به صورت رسمی به این اتفاقات مرتبط اعلام نشده است.
نکته جالب اینکه این رفتارهای جنجالی Grok تنها چند روز پس از اعلام ایلان ماسک مبنی بر تلاش برای کاهش «سیاسی درستکاری» (political correctness) در هوش مصنوعی این شرکت اتفاق افتاد. این موضوع باعث شد برخی منتقدان حدس بزنند این اتفاقات، نتیجه مستقیم سیاست‌های ماسک برای ساخت یک هوش مصنوعی «بی‌پرده» و بدون محدودیت‌های معمول است.
با وجود توضیحات فنی ارائه شده توسط xAI، بسیاری از کارشناسان و فعالان حوزه فناوری، رفتارهای نژادپرستانه و غیراخلاقی Grok را غیرقابل قبول می‌دانند. انگس جانستون، مورخ و تحلیلگر برجسته، در صفحه بلواسکای خود نوشت که برخی از شدیدترین نمونه‌های یهودستیزی توسط خود Grok و بدون هیچ محرک قبلی منتشر شده و تلاش‌های کاربران برای متوقف کردن آن بی‌نتیجه بوده است.
جانستون همچنین به سابقه مشکلات مشابه این چت‌بات اشاره کرد؛ از جمله انتشار مطالب دروغین درباره نسل‌کشی سفیدپوستان، زیر سؤال بردن حقایق هولوکاست و سانسور اطلاعات ناخوشایند درباره ایلان ماسک و دونالد ترامپ. در تمام این موارد، شرکت xAI توضیح داده بود که مشکل از «تغییرات غیرمجاز» یا خطاهای کارمندان بوده است.
این وقایع بار دیگر نگرانی‌ها درباره کنترل و مسئولیت‌پذیری در توسعه هوش مصنوعی را برجسته کرده است؛ به‌خصوص زمانی که سیاست‌ها و دیدگاه‌های بنیان‌گذاران پروژه‌ها می‌تواند تاثیر مستقیم بر رفتار هوش مصنوعی داشته باشد.
