توسط : جهش بزرگ OpenAI با رونمایی از GPT-5: ChatGPT به سطح جدیدی می‌رسد
استارتاپ OpenAI با معرفی مدل زبانی پیشرفته GPT-5، چت‌بات ChatGPT را به قدرتمندترین نسخه خود تبدیل کرده است. این مدل که از ۷ اوت ۲۰۲۵ (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) برای همه کاربران و توسعه‌دهندگان در دسترس قرار گرفته، به گفته سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، «جهشی دراماتیک» نسبت به مدل‌های قبلی مانند GPT-4 و GPT-4o ارائه می‌دهد. GPT-5 با بهبودهای چشمگیر در سرعت، دقت و قابلیت‌های استدلالی، نویدبخش عصری جدید در کاربردهای هوش مصنوعی است.
چرا GPT-5 یک نقطه عطف است؟
سم آلتمن، GPT-5 را به اولین آیفون با نمایشگر رتینا تشبیه کرده و آن را چنان پیشرفته توصیف می‌کند که بازگشت به مدل‌های قبلی مانند GPT-4 برایش غیرقابل‌تصور است. او می‌گوید: «GPT-3 مثل یک دانش‌آموز دبیرستانی بود، GPT-4 مانند یک دانشجوی کالج، اما GPT-5 انگار یک متخصص در سطح دکتری است که در هر موضوعی می‌تواند پاسخ‌های دقیق و حرفه‌ای بدهد.» این مدل نه‌تنها سریع‌تر و هوشمندتر است، بلکه با کاهش نرخ توهم (hallucination) – یعنی ارائه پاسخ‌های نادرست یا ساختگی – اعتمادپذیری بیشتری را به ارمغان می‌آورد.
GPT-5 به‌گونه‌ای طراحی شده که قابلیت‌های چندوجهی (متن، تصویر و استدلال) را در یک سیستم یکپارچه ترکیب کند. برخلاف مدل‌های قبلی که کاربران باید بین مدل‌های مختلف (مانند o3 یا GPT-4o) انتخاب می‌کردند، GPT-5 با استفاده از یک «کانال مسیریابی» خودکار، به‌طور هوشمندانه درخواست‌های پیچیده را شناسایی کرده و در صورت نیاز به حالت استدلالی (Thinking Mode) سوئیچ می‌کند. کاربران می‌توانند با افزودن عبارت «با دقت فکر کن» (Think Hard) به پرامپت‌های خود، این حالت را فعال کنند تا پاسخ‌های عمیق‌تر و منطقی‌تری دریافت کنند.
ویژگی‌های برجسته GPT-5
- کدنویسی پیشرفته: GPT-5 در بنچمارک‌هایی مانند SWE-Bench، SWE-Lancer و Aider Polyglot عملکردی بی‌رقیب از خود نشان داده است. این مدل قادر است صدها خط کد را در چند ثانیه تولید کند، از جمله وب‌سایت‌های کامل و تعاملی مانند یک اپلیکیشن یادگیری زبان فرانسه. این قابلیت، GPT-5 را به ابزاری ایده‌آل برای توسعه‌دهندگانی تبدیل می‌کند که به دنبال «نرم‌افزار به‌درخواست» هستند.
- نوشتن و خلاقیت: GPT-5 در نگارش متون خلاقانه، از شعر و داستان گرفته تا گزارش‌ها و ایمیل‌های حرفه‌ای، عملکردی استثنایی دارد. این مدل می‌تواند متونی با ساختار پیچیده، مانند شعر بدون قافیه یا نثر آزاد، تولید کند که هم از نظر ادبی غنی و هم از نظر محتوایی دقیق است.
- مراقبت‌های بهداشتی: GPT-5 در پاسخ به سؤالات مرتبط با سلامت، دقیق‌تر و قابل‌اعتمادتر عمل می‌کند و به‌عنوان یک «شریک فکری» فعال، نگرانی‌های احتمالی را پیش‌بینی کرده و سؤالات تکمیلی مطرح می‌کند. با این حال، OpenAI تأکید دارد که این مدل جایگزین متخصصان پزشکی نیست.
- شخصی‌سازی و تعامل: کاربران می‌توانند از بین چهار شخصیت متمایز – بدبین (Cynic)، رباتیک (Robot)، شنونده (Listener) و نِرد (Nerd) – یکی را انتخاب کنند و حتی رنگ چت‌ها را تغییر دهند. این ویژگی‌ها تجربه کاربری را شخصی‌تر و جذاب‌تر می‌کنند.
- تکمیل‌سازی ایمن (Safe Completions): GPT-5 به‌جای رد کامل درخواست‌های حساس، پاسخ‌هایی ارائه می‌دهد که در عین مفید بودن، از چارچوب‌های امنیتی خارج نمی‌شوند. این رویکرد به‌ویژه برای پرامپت‌های دوگانه (مانند سؤالات علمی که ممکن است سوءاستفاده شوند) طراحی شده است.
دسترسی و مدل‌های مختلف
GPT-5 برای همه کاربران ChatGPT، از جمله کاربران رایگان، در دسترس است، اما با محدودیت‌هایی. کاربران رایگان پس از رسیدن به سقف استفاده، به نسخه سبک‌تر GPT-5-mini هدایت می‌شوند. کاربران پلاس محدودیت‌های بیشتری دارند، در حالی که کاربران پرو و تیم به نسخه‌های پیشرفته‌تر و بدون محدودیت دسترسی دارند. برای توسعه‌دهندگان، GPT-5 در سه نسخه ارائه شده است:
- gpt-5: برای وظایف پیچیده و استدلالی.
- gpt-5-mini: سبک و مقرون‌به‌صرفه برای برنامه‌های حساس به هزینه.
- gpt-5-nano: بهینه‌شده برای سرعت و تأخیر کم.
کاربران ChatGPT Edu و Enterprise نیز از هفته آینده به این مدل دسترسی خواهند داشت.
ایمنی و چالش‌های باقی‌مانده
OpenAI اعلام کرده که GPT-5 بیش از ۵,۰۰۰ ساعت تحت آزمایش‌های ایمنی، از جمله تست‌های تیم قرمز (red teaming) و همکاری با سازمان‌های خارجی، قرار گرفته تا از کاهش توهم و رفتارهای غیراخلاقی اطمینان حاصل شود. با این حال، توهم همچنان یکی از چالش‌های اصلی مدل‌های زبانی بزرگ است. GPT-5 در مقایسه با مدل استدلالی o3 کمتر دچار توهم میشود، اما این مشکل به‌طور کامل برطرف نشده است.
یکی از محدودیت‌های کلیدی GPT-5، عدم توانایی یادگیری مداوم از داده‌های جدید است که به گفته آلتمن، برای دستیابی به هوش مصنوعی انسان‌گونه (AGI) ضروری است. او تأکید کرد که اگرچه GPT-5 گامی بزرگ به سوی AGI است، اما هنوز به این هدف نرسیده و «یک چیز بسیار مهم» کم دارد.
رقابت و چشم‌انداز آینده
رونمایی GPT-5 در حالی انجام میشود که رقابت در حوزه هوش مصنوعی شدت گرفته است. گوگل با جمنای و ویژگی‌هایی مانند حالت یادگیری هدایت‌شده، و Anthropic با کلود، در حال پیشرفت‌های مشابهی هستند. از سوی دیگر، ایلان ماسک ادعا کرده که گروک (Grok) ساخته xAI از نظر عملکرد در سطح دکتری است. با این حال، GPT-5 با یکپارچه‌سازی قابلیت‌های چندوجهی و استدلالی، و دسترسی گسترده به ۷۰۰ میلیون کاربر هفتگی ChatGPT، موقعیت OpenAI را در این رقابت تقویت می‌کند.
OpenAI همچنین با سرمایه‌گذاری‌های کلان، از جمله مذاکرات برای فروش سهام با ارزش‌گذاری ۵۰۰ میلیارد دلار، در حال گسترش نفوذ خود است. این شرکت قصد دارد تا پایان سال ۲۰۲۵ درآمدی بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار کسب کند، که نشان‌دهنده اعتماد سرمایه‌گذاران به پتانسیل GPT-5 و محصولات آینده است.
GPT-5 نه‌تنها یک ارتقاء فنی برای ChatGPT است، بلکه نشانه‌ای از تحول در نحوه تعامل ما با هوش مصنوعی است. با قابلیت‌های پیشرفته در کدنویسی، نگارش، و پاسخ‌گویی به سؤالات پیچیده، این مدل به کاربران و توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا کارهای خود را با دقت و سرعت بیشتری انجام دهند. با این حال، چالش‌هایی مانند توهم و عدم یادگیری مداوم همچنان باقی است. آیا GPT-5 می‌تواند انتظارات را برآورده کند و OpenAI را در صدر رقابت نگه دارد؟ پاسخ این سؤال در ماه‌های آینده، با استفاده گسترده‌تر کاربران و بازخوردهای واقعی، روشن خواهد شد.
