توسط : بر اساس گزارش شرکت نیلگام، در دو سال گذشته، کارآفرینان و مدیران کسب‌وکار در صدر متقاضیان موفق دریافت ویزا قرار داشته‌اند. این گزارش که به بررسی ترکیب شغلی متقاضیان ویزا پرداخته، اطلاعات ارزشمندی درباره رفتار مهاجرتی و تحرکات اجتماعی در ایران ارائه می‌دهد، به‌ویژه در شرایطی که داده‌های معتبر در این حوزه به دلیل عدم شفافیت نهادها یا کمبود منابع، کمتر در دسترس است.
پیشتازی کارآفرینان و سهم پزشکان و کارمندان
گزارش نیلگام نشان می‌دهد که کارآفرینان و مدیران با ۲۶ درصد، بزرگ‌ترین گروه متقاضی ویزا بوده‌اند. این موضوع نشان‌دهنده تأثیر بالای توان مالی و انگیزه این گروه برای بهره‌گیری از فرصت‌های بین‌المللی است. برخی تحلیلگران معتقدند این روند ممکن است به کاهش تمایل به سرمایه‌گذاری داخلی یا برنامه‌ریزی برای آینده‌ای متفاوت در خارج از کشور اشاره داشته باشد.
کارمندان با ۲۱ درصد در رتبه دوم قرار دارند. افزایش درخواست ویزا از سوی این گروه، احتمالاً نتیجه فشارهای اقتصادی، کاهش ثبات شغلی و تمایل به یافتن فرصت‌های بهتر در بازارهای جهانی است. گروه پزشکان و پرستاران با ۱۱ درصد، جایگاه سوم را به خود اختصاص داده‌اند. این آمار می‌تواند به جذب هدفمند متخصصان درمانی توسط کشورهای دیگر یا حضور آن‌ها در دوره‌های آموزشی و رویدادهای علمی بین‌المللی مرتبط باشد. این روند، زنگ خطری برای کمبود نیروی انسانی در بخش درمان کشور محسوب می‌شود.
سایر گروه‌ها شامل مشاغل آزاد، فریلنسرها و صاحبان کسب‌وکارهای کوچک با ۱۰ درصد، بازنشستگان با ۹ درصد، زنان خانه‌دار با ۸ درصد، مهندسان با ۶ درصد و مدرسان با ۴ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
«نیما یاوری»، مدیر بخش ویزای نیلگام، اظهار داشت: «داده‌های ویزای موفق را می‌توان از دو زاویه بررسی کرد: سفرهای توریستی یا مهاجرت به کشورهای مقصد. در هر دو حالت، این آمار سرنخ‌هایی از رفتار اجتماعی و اقتصادی کنونی و آینده جامعه ارائه می‌دهد.» وی افزود: «دو عامل کلیدی بر ترکیب شغلی متقاضیان تأثیر دارند: پیشینه شغلی که اخذ ویزا را برای گروه‌هایی مانند پزشکان و مهندسان آسان‌تر می‌کند و توان مالی که شانس موفقیت کارآفرینان و مدیران را افزایش می‌دهد.»
تمرکز بر مهندسان و داده‌های ویزا
با وجود سهم ۶ درصدی مهندسان در میان متقاضیان، نیلگام به دلیل اهمیت این گروه، تحلیل جداگانه‌ای ارائه کرده که نشان می‌دهد حدود یک‌سوم مهندسان متقاضی، برنامه‌نویسان هستند. «ناهید اعظم رام‌پناهی»، دبیر میز مهاجرت نخبگان، در گفت‌وگویی در مرداد ۱۴۰۴ تأکید کرد که باید به جای مقابله با مهاجرت، از مفاهیمی مانند «مهاجرت هوشمند» و «پاسداشت نخبگان» استفاده کرد.
«افشین افشارنیا»، مدیر بازاریابی نیلگام، نیز خاطرنشان کرد: «هرچند داده‌های ما ممکن است تحت تأثیر فعالیت‌های بازاریابی باشد، اما تصمیم گرفتیم با انتشار این آمار، گامی در جهت شفافیت برداریم، زیرا معتقدیم این رویکرد در بلندمدت بهترین نتیجه را خواهد داشت.»
تغییرات فصلی درخواست ویزا
داده‌های نیلگام از زمستان ۱۴۰۲ تا بهار ۱۴۰۴ نشان‌دهنده نوسانات فصلی در صدور ویزا است. این تغییرات تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند تعطیلات رسمی، شرایط جوی، برنامه‌های تحصیلی و رویدادهای بین‌المللی قرار دارد. بهار هر سال با افزایش تقاضا به دلیل پردازش پرونده‌های پایان سال همراه است، در حالی که تابستان به دلیل تعطیلات کنسولی و گرمای اروپا شاهد کاهش تقاضا بوده است.
در زمستان ۱۴۰۲، بازنشستگان سهم بالایی داشتند، اما در بهار و تابستان همان سال، پزشکان و پرستاران پیشتاز بودند. از پاییز ۱۴۰۲ تا زمستان ۱۴۰۳، کارآفرینان و کارمندان اکثریت متقاضیان را تشکیل دادند. در بهار ۱۴۰۴، گروه‌های کوچک‌تر مانند بازنشستگان و مشاغل آزاد نیز سهم قابل‌توجهی پیدا کردند. این تغییرات نشان‌دهنده تأثیر شرایط اقتصادی، سیاست‌های مهاجرتی کشورها و فرصت‌های بین‌المللی بر ترکیب متقاضیان است.
تأثیر جنگ و عوامل اقتصادی
«علیخان»، عضو انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی، در ۱۲ مرداد ۱۴۰۴ اظهار کرد که پس از جنگ، صدور ویزا برای ایرانیان به شدت کاهش یافته و برخی سفارتخانه‌ها حتی وقت جدید ارائه نمی‌دهند. کارشناسان معتقدند افزایش هزینه‌های سفر، محدودیت‌های کسب‌وکار، نوسانات اقتصادی و جذابیت فرصت‌های سرمایه‌گذاری خارجی، انگیزه اصلی متقاضیان ویزا بوده است. پیشرفت فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی و انرژی‌های تجدیدپذیر نیز تمایل به سفرهای کاری و علمی را افزایش داده، اما گسترش ابزارهای ارتباطی آنلاین ممکن است در آینده نیاز به برخی سفرها را کاهش دهد و ترکیب متقاضیان را تغییر دهد.
