اسپیس ایکس ماهواره‌های کویپر آمازون را به فضا برد

پرتاب ماهواره‌های پروژه کویپر توسط اسپیس ایکس؛ رقابتی در دل همکاری

در یک اتفاق جالب و به‌نوعی کنایه‌آمیز در دنیای فناوری فضایی، شرکت اسپیس ایکس، که خود صاحب بزرگ‌ترین شبکه اینترنت ماهواره‌ای دنیا یعنی استارلینک است، به رقیب اصلی‌اش کمک کرد تا قدم مهمی در مسیر توسعه اینترنت ماهواره‌ای بردارد. صبح چهارشنبه، یک موشک فالکون ۹ متعلق به اسپیس ایکس، ۲۴ ماهواره از پروژه کویپر آمازون را با موفقیت به مدار زمین رساند.

این مأموریت که KF-01 نام داشت، از پایگاه فضایی کیپ کاناورال در فلوریدا انجام شد. اگرچه به نظر یک پرتاب عادی می‌رسید، اما نکته قابل توجه این بود که محموله فالکون ۹، متعلق به رقیب مستقیم استارلینک بود؛ پروژه‌ای جاه‌طلبانه از سوی آمازون که با هدف ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای جهانی طراحی شده است.

رقبا، اما همکار در مدار زمین

علت اصلی این همکاری غیرمنتظره را باید در فشارهای زمانی دانست. کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا (FCC) به آمازون مهلت داده تا پایان ژوئیه ۲۰۲۶، نیمی از منظومه ۳۲۰۰ ماهواره‌ای خود را در مدار زمین مستقر کند. در غیر این‌صورت، ممکن است مجوز کلیدی پروژه کویپر به خطر بیفتد.

آمازون برای اجرای این پروژه با چند شرکت پرتاب‌گر از جمله ULA و بلو اوریجین قرارداد بسته است. با این حال، تاکنون تنها ULA توانسته دو پرتاب اولیه را انجام دهد و موشک نیو گلن متعلق به بلو اوریجین هنوز آماده پرتاب نشده است. همین محدودیت‌ها و فشار زمانی، آمازون را مجبور کرد تا به سراغ اسپیس ایکس – موفق‌ترین و پرتجربه‌ترین شرکت فعال در حوزه پرتاب‌های فضایی – برود.

در دسامبر ۲۰۲۳، آمازون قراردادی برای سه مأموریت پرتاب با اسپیس ایکس امضا کرد. این تصمیم پس از آن گرفته شد که آمازون در مرحله نخست قراردادهای پرتاب، اسپیس ایکس را نادیده گرفته بود و با اعتراض و شکایت برخی سهام‌داران مواجه شد.

وضعیت رقابت: کویپر در حال شروع، استارلینک در اوج

با انجام این پرتاب اخیر، تعداد ماهواره‌های کویپر در مدار زمین به ۷۸ عدد رسید. با این حال، فاصله زیادی با رقیب خود دارد. شبکه استارلینک در حال حاضر بیش از ۷۰۰۰ ماهواره فعال در مدار دارد و خدمات اینترنتی خود را به بیش از ۵ میلیون کاربر در سراسر جهان ارائه می‌دهد.

پرتاب ماهواره‌های کویپر توسط اسپیس ایکس، اگرچه به ظاهر نوعی همکاری فنی است، اما در واقع تصویری دقیق از دنیای پیچیده، رقابتی و در عین حال به‌شدت وابسته فناوری‌های فضایی را به نمایش می‌گذارد. جایی که رقبا گاهی ناچارند برای پیشرفت، دست به دامن یکدیگر شوند.