توسط : تعرفه‌های جدید ترامپ و تأثیر آن بر صنعت فناوری آمریکا
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با اعلام تعرفه‌های گسترده در روز چهارشنبه، موجی از تغییرات را در صنعت فناوری به راه انداخته است که کارشناسان معتقدند می‌تواند ساختار این حوزه را به‌طور اساسی دگرگون کند. این سیاست شامل تعرفه حداقل 10 درصدی بر واردات از اکثر کشورها و نرخ‌های سنگین‌تر برای شرکای تجاری کلیدی مانند چین، اروپا، ویتنام، هند و کره جنوبی است. این تصمیم نه‌تنها بازارهای مالی را تحت تأثیر قرار داده، بلکه نگرانی‌هایی درباره آینده صنعت فناوری آمریکا به وجود آورده است.
پیامدهای فوری تعرفه‌ها بر بازار فناوری
بلافاصله پس از اعلام این تعرفه‌ها، بازار سهام با افت شدیدی روبه‌رو شد. سهام غول‌های فناوری مثل متا و انویدیا حدود 5 درصد کاهش یافت و اپل و آمازون نیز با افت نزدیک به 6 درصد مواجه شدند. اپل که نیمی از درآمد خود را از فروش آیفون‌های تولیدشده در چین و هند کسب می‌کند و برخی محصولاتش در ویتنام ساخته می‌شود، به‌شدت در معرض این تغییرات قرار دارد. آمازون نیز که به فروشندگان چینی در پلتفرم خود وابسته است، با چالش‌های مشابهی روبه‌رو خواهد شد. این واکنش اولیه بازار نشان‌دهنده نگرانی عمیق سرمایه‌گذاران از افزایش هزینه‌ها و کاهش سودآوری شرکت‌های فناوری است.
افزایش قیمت‌ها و فشار بر مصرف‌کنندگان
کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که تعرفه‌ها هزینه‌های تولید و عرضه را بالا ببرند و این افزایش مستقیماً به مصرف‌کنندگان آمریکایی منتقل شود. به گفته اقتصاددانان، این سیاست می‌تواند فشارهای تورمی جدیدی ایجاد کند. مؤسسه گلدمن ساکس احتمال رکود اقتصادی در آمریکا طی 12 ماه آینده را از 20 درصد به 35 درصد افزایش داده است. «تیبور بسدش»، استاد اقتصاد در مؤسسه فناوری جورجیا، می‌گوید هیچ شواهدی وجود ندارد که مصرف‌کنندگان حاضر باشند برای کالاهای ساخت آمریکا هزینه بیشتری بپردازند. او تأکید می‌کند که رأی‌دهندگان به ترامپ به دلیل نارضایتی از تورم دوره بایدن به او رأی داده‌اند، اما حالا ممکن است با افزایش قیمت‌ها ناراضی‌تر شوند.
تأثیر تعرفه‌ها بر زیرشاخه‌های صنعت فناوری
در میان بخش‌های مختلف فناوری، تجارت الکترونیک احتمالاً بیشترین آسیب را خواهد دید. «یان برمر»، بنیان‌گذار گروه Eurasia، معتقد است خرده‌فروشان آنلاین و تولیدکنندگان دستگاه‌های مصرفی مستقیماً تحت فشار قرار می‌گیرند. لغو معافیت de minimis، که به بسته‌های زیر 800 دلار از چین اجازه ورود بدون عوارض را می‌داد، ضربه بزرگی به پلتفرم‌هایی مثل Shein، Temu، eBay، Etsy و حتی آمازون خواهد زد. آمازون که اخیراً بخشی برای رقابت با برندهای چینی راه‌اندازی کرده، ممکن است مزیت رقابتی خود را از دست بدهد. این معافیت از 13 اردیبهشت (2 مه) به‌طور رسمی لغو می‌شود و گمرک آمریکا باید خود را برای بررسی حجم عظیمی از بسته‌ها آماده کند.
استثنای نیمه‌رساناها و ابهامات موجود
یکی از نکات مثبت این سیاست، معافیت نیمه‌رساناها از تعرفه‌هاست. شرکت‌هایی مثل انویدیا که به تراشه‌های پیشرفته TSMC تایوان وابسته‌اند، فعلاً از تعرفه 32 درصدی تایوان در امان مانده‌اند. با این حال، مشخص نیست آیا این تراشه‌ها مشمول تعرفه عمومی 10 درصدی خواهند شد یا خیر. از آنجا که 44 درصد تراشه‌های وارداتی آمریکا از تایوان تأمین می‌شود، هرگونه تغییر در این معافیت می‌تواند زنجیره تأمین فناوری را مختل کند. این استثنا نشان‌دهنده تلاش ترامپ برای حفظ رقابت‌پذیری آمریکا در حوزه هوش مصنوعی و فناوری‌های پیشرفته است، اما ابهامات موجود همچنان ریسک‌هایی را به همراه دارد.
✅ بیشتر بخوانید: سرمایه‌گذاری ۵۰۰ میلیارد دلاری اپل در آمریکا؛ واکنشی به تعرفه‌های ترامپ
فرصت‌های پنهان در دل تهدیدات
در کنار چالش‌ها، برخی شرکت‌های فناوری ممکن است از این تعرفه‌ها سود ببرند. برای مثال، Palantir با معرفی سرویس هوش مصنوعی خود برای تحلیل داده‌های مرتبط با تعرفه‌ها، خود را به‌عنوان راه‌حلی برای شرکت‌های درگیر این تغییرات معرفی کرده است. همچنین، شرکت‌های لجستیکی مثل Nuvocargo که خدمات حمل بار بین آمریکا و مکزیک ارائه می‌دهند، شاهد افزایش تقاضا هستند. «جی جرارد»، مدیر این استارتاپ، می‌گوید هرچند تعرفه‌ها آشوب به پا کرده‌اند، اما مشتریان بیشتری به خدمات آن‌ها روی آورده‌اند. این فرصت‌ها نشان می‌دهد که برخی حوزه‌های فناوری می‌توانند با انطباق سریع، از این شرایط بهره ببرند.
بی‌ثباتی و هرج‌ومرج در زنجیره تأمین
تعرفه‌ها تاکنون بی‌ثباتی زیادی ایجاد کرده‌اند. برای مثال، تعرفه 25 درصدی بر واردات از مکزیک و کانادا در اوایل مارس اعلام شد، اما چند روز بعد لغو گردید. در این مدت کوتاه، واردکنندگان با هزینه‌های اضافی مواجه شدند که با لغو تعرفه از بین رفت. این نوسانات برنامه‌ریزی را برای شرکت‌ها دشوار کرده و اعتماد به سیاست‌های تجاری را کاهش داده است. جرارد این وضعیت را «هرج‌ومرج» توصیف می‌کند و معتقد است تا زمانی که سیاست‌ها تثبیت نشوند، این آشفتگی ادامه خواهد داشت.
تعرفه‌ها و چشم‌انداز بلندمدت صنعت فناوری
«نیک ویاس»، کارشناس زنجیره تأمین در دانشگاه USC، معتقد است تعرفه‌ها در واقع مالیاتی هستند که مصرف‌کنندگان پرداخت می‌کنند، اما اگر با استراتژی درست اجرا شوند، می‌توانند به نفع آمریکا باشند. او می‌گوید آمریکا طی 30 سال گذشته از تولید به مصرف روی آورده و به چین وابسته شده است. ویاس پیشنهاد می‌کند که آمریکا باید ابتدا زیرساخت‌های تولید فناوری‌های حیاتی مثل نیمه‌رساناها را تقویت کند، سپس با آموزش نیروی کار در صنایع نیمه‌اتوماتیک مثل خودروسازی، توان تولید داخلی را احیا کند. در عین حال، تولید کالاهای کم‌ارزش را به کشورهای دیگر واگذار کند. به گفته او، این فرآیند 3 تا 5 سال طول می‌کشد و نیازمند همکاری با متحدان است.
استراتژی یا واکنش احساسی؟
ویاس تأکید می‌کند که آمریکا به سیاستی شفاف و استراتژیک نیاز دارد، نه واکنش‌های احساسی. در حال حاضر، بسیاری از تصمیمات تعرفه‌ای فاقد برنامه‌ریزی مشخص به نظر می‌رسند و این موضوع فعالان صنعت را سردرگم کرده است. اگر تعرفه‌ها به‌عنوان بخشی از یک برنامه جامع برای بازسازی صنعت فناوری اجرا شوند، می‌توانند به تقویت خودکفایی آمریکا کمک کنند. اما بدون چنین چارچوبی، ممکن است تنها به افزایش هزینه‌ها و کاهش رقابت‌پذیری منجر شوند.
✅ بیشتر بخوانید: نقش واقعی ایلان ماسک در دولت ترامپ؛ مشاور یا مقام بی‌اثر؟
تأثیر بر زنجیره تأمین و رقابت جهانی با تعرفه‌های جدید ترامپ
تعرفه‌های جدید ترامپ می‌توانند زنجیره تأمین جهانی صنعت فناوری را به چالش بکشند. بسیاری از شرکت‌های آمریکایی، از جمله اپل و آمازون، به تولید در کشورهایی مثل چین، ویتنام و هند وابسته‌اند که حالا با تعرفه‌های سنگین مواجه شده‌اند. این وابستگی به این معناست که هزینه‌های تولید افزایش می‌یابد و شرکت‌ها مجبورند یا این هزینه را به مصرف‌کنندگان منتقل کنند یا سود خود را کاهش دهند. در بلندمدت، این موضوع می‌تواند رقابت‌پذیری شرکت‌های آمریکایی را در برابر رقبای بین‌المللی که از تعرفه‌ها متأثر نیستند، تضعیف کند. برای مثال، شرکت‌های چینی که محصولات خود را مستقیماً در بازارهای آسیایی عرضه می‌کنند، ممکن است مزیت قیمتی بیشتری پیدا کنند.
تعرفه‌ها و تغییر رفتار مصرف‌کنندگان
یکی از سؤالات کلیدی این است که آیا مصرف‌کنندگان آمریکایی حاضرند برای حمایت از تولید داخلی هزینه بیشتری بپردازند؟ «تیبور بسدش» معتقد است که شواهد کمی برای این ادعا وجود دارد. او می‌افزاید که افزایش قیمت‌ها ممکن است به نارضایتی عمومی منجر شود، به‌ویژه در شرایطی که تورم یکی از دلایل اصلی رأی‌دهندگان برای حمایت از ترامپ بوده است. این تناقض می‌تواند فشار سیاسی بر دولت را افزایش دهد تا تعرفه‌ها را تعدیل کند یا راهکارهای دیگری برای کاهش اثرات منفی آن بیابد، مانند یارانه به تولیدکنندگان داخلی.
تأثیر بر نوآوری و سرمایه‌گذاری در فناوری
تعرفه‌ها می‌توانند بر سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه (R&D) نیز اثر بگذارند. شرکت‌هایی مثل اپل و انویدیا که بخش زیادی از بودجه خود را صرف نوآوری می‌کنند، ممکن است با کاهش سودآوری، منابع کمتری برای توسعه محصولات جدید داشته باشند. از سوی دیگر، معافیت نیمه‌رساناها می‌تواند انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری بیشتر در این حوزه باشد، به‌ویژه در زمینه هوش مصنوعی و فناوری‌های دفاعی که برای امنیت ملی حیاتی‌اند. این دوگانگی نشان می‌دهد که تعرفه‌ها اثری متفاوت بر زیرشاخه‌های مختلف فناوری خواهند داشت.
✅ بیشتر بخوانید: افزایش قیمت کنسول‌های بازی؛ تأثیر تعرفه‌های جدید ترامپ بر گیمرها
چالش‌های تجارت الکترونیک در عصر تعرفه‌ها
لغو معافیت de minimis ضربه بزرگی به تجارت الکترونیک وارد می‌کند. این معافیت به برندهای چینی مثل Shein و Temu اجازه داده بود تا با عرضه محصولات ارزان، بازار آمریکا را تسخیر کنند. حالا با اعمال تعرفه‌ها، قیمت این کالاها افزایش می‌یابد و جذابیت آن‌ها برای خریداران آمریکایی کاهش می‌یابد. آمازون که به تازگی وارد رقابت با این برندها شده، ممکن است مجبور شود استراتژی خود را بازنگری کند یا به دنبال تأمین‌کنندگان جدیدی در کشورهایی با تعرفه پایین‌تر باشد. این تغییر می‌تواند به معنای پایان عصر خرید آنلاین ارزان‌قیمت در آمریکا باشد.
آمازون و بازتعریف مدل کسب‌وکار
آمازون به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های تجارت الکترونیک، به شدت تحت تأثیر این سیاست قرار خواهد گرفت. بخش زیادی از فروشندگان ثالث این شرکت در چین مستقر هستند و لغو معافیت پستی می‌تواند هزینه‌های حمل‌ونقل را افزایش دهد. این موضوع نه‌تنها بر قیمت نهایی محصولات اثر می‌گذارد، بلکه زمان تحویل را نیز طولانی‌تر می‌کند. «رام بن‌تزیون» معتقد است که این تغییرات می‌تواند ساختار خرید آنلاین را بازتعریف کند و حتی غول‌هایی مثل آمازون را وادار به تغییر مدل کسب‌وکارشان کند، شاید با تمرکز بیشتر بر تولید محلی یا همکاری با تأمین‌کنندگان در کشورهای معاف از تعرفه.
فرصت‌هایی برای احیای تولید داخلی
در حالی که تعرفه‌ها چالش‌های زیادی ایجاد می‌کنند، برخی کارشناسان آن را فرصتی برای بازسازی صنعت فناوری آمریکا می‌دانند. «نیک ویاس» می‌گوید این سیاست می‌تواند وابستگی به چین را کاهش دهد و تولید داخلی را احیا کند. برای مثال، شرکت‌هایی مثل اپل ممکن است انگیزه بیشتری برای انتقال بخشی از تولید خود به آمریکا یا کشورهای متحد مثل مکزیک پیدا کنند. این انتقال نیازمند سرمایه‌گذاری کلان در زیرساخت‌ها و آموزش نیروی کار است، اما در بلندمدت می‌تواند به خودکفایی فناوری منجر شود. با این حال، این فرآیند زمان‌بر است و بدون برنامه‌ریزی دقیق، ممکن است به شکست منجر شود.
نقش شرکت‌های لجستیک و فناوری در تطبیق
شرکت‌های فعال در حوزه لجستیک و تحلیل داده از این تعرفه‌ها سود خواهند برد. Palantir با ارائه ابزارهای هوش مصنوعی برای مدیریت زنجیره تأمین، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا اثرات تعرفه‌ها را بهتر درک کنند و تصمیمات هوشمندانه‌تری بگیرند. Nuvocargo نیز با افزایش تقاضا برای خدمات حمل‌ونقل بین‌المللی، شاهد رشد خواهد بود. این شرکت‌ها نشان می‌دهند که در دل هر تهدید، فرصتی برای نوآوری و رشد نهفته است، به شرطی که بتوانند به‌سرعت خود را با شرایط جدید وفق دهند.
تعرفه‌ها به‌عنوان اهرم سیاسی و اقتصادی
«رام بن‌تزیون» معتقد است که ترامپ از تعرفه‌ها به‌عنوان ابزاری برای مذاکره با چین و دیگر کشورها استفاده می‌کند. این استراتژی می‌تواند فشار را بر شرکای تجاری افزایش دهد تا امتیازاتی به آمریکا بدهند، مثل کاهش تعرفه‌های متقابل یا باز کردن بازارهایشان به محصولات آمریکایی. با این حال، اگر این اهرم به نتیجه نرسد، ممکن است به یک جنگ تجاری تمام‌عیار منجر شود که فناوری آمریکا را بیش از پیش تحت فشار قرار دهد. موفقیت این رویکرد به توانایی دولت در مدیریت دیپلماسی اقتصادی بستگی دارد.
نگاهی به آینده صنعت فناوری
در نهایت، تعرفه‌های جدید ترامپ آینده‌ای مبهم اما پر از پتانسیل را پیش روی صنعت فناوری قرار داده است. از یک سو، افزایش هزینه‌ها و بی‌ثباتی می‌تواند رشد این صنعت را کند کند و مصرف‌کنندگان را تحت فشار قرار دهد. از سوی دیگر، فرصتی برای بازسازی زنجیره تأمین و تقویت تولید داخلی فراهم می‌کند. «نیک ویاس» پیشنهاد می‌کند که آمریکا باید با یک استراتژی چندمرحله‌ای پیش برود: ابتدا زیرساخت‌های کلیدی را توسعه دهد، سپس نیروی کار را آموزش دهد و در نهایت، با متحدان خود همکاری کند. بدون این هماهنگی، تعرفه‌ها ممکن است بیشتر به ضرر آمریکا تمام شوند تا به نفع آن.
صنعت فناوری آمریکا در آستانه تحولی بزرگ قرار دارد. اینکه این تحول به موفقیت منجر شود یا به چالشی بزرگ تبدیل شود، به نحوه اجرای این سیاست‌ها و واکنش شرکت‌ها بستگی دارد. در ماه‌های آینده، شاهد خواهیم بود که آیا تعرفه‌ها می‌توانند به احیای فناوری داخلی کمک کنند یا تنها به افزایش قیمت‌ها و کاهش رقابت‌پذیری منجر خواهند شد.
